Özgürlük verilebilir mi? Özgürlüğün sınırları nelerdir?

Özgürlüğü bir alma veya verme konusuna indirgediğinizde, ona bir "değişim değeri" atamış olursunuz. Ancak özgürlük değersizdir, ona bir değer veya paha biçilemez.

Öte yandan özgürlük; verilebilirlik veya alınabilirlik konusu olarak tanımlandığında, onu insana veren aşkın bir güç ve onu alan bir aciz kabullenilmiş olur.

Çünkü aşkın bir irade tarafından verilebilen bir şey, tamamen onun insafına bağlı olarak geri de alınabilir. Bu bağlamda, insan çaresiz aciz ve edildindir çözümlemesine varılır.

Özgürlükten ve özgürlüğün sınırlarından söz ederken; onu zorunluluktan bağımsız ve yalıtık olarak irdelememeliyiz. Çünkü bu, gelişimin kaynağı olan iç çelişkilerin varlığını reddeden felsefi bir yaklaşım sergilemek anlamına gelir.

Metafizik, doğadaki varlıkların veya toplumsal olguların hareket ve değişim içinde oluşlarını ihmal eder. Onları durağan, birbirinden bağımsız, yalıtık şeyler olarak ele alıp inceler.

Metafizik açıdan bakıldığında özgürlük; dış şartlar tarafından belirlenmeyen bir iradeye göre hareket etmek demektir ve bu noktada iki ayrı metafizik görüş karşı karşıya gelir;

1.İnsan yaptığı her işte kendi iradesiyle hareket eden bir varlıktır ve onun özgür iradesi önünde herhangi bir engel ancak başka bir irade olabilir.

2.İnsan iradesi denilen şey aslında dış zorunlulukların belirlediği bir eylemden başka bir şey değildir. Dolayısıyla insan hiçbir zaman özgür olamaz ve daima onun hareketlerini, isteklerini ve hedeflerini belirleyen bir dış dünyanın zorunluluğuna göre hareket eder. Bu görüş son çözümlemede kaderciliğe varır.

Diyalektik olarak baktığımızda;

Özgürlük ve zorunluluk, birbiriyle çelişen ama bir arada ve birbiri üzerinde etkide bulunarak var olan, bir kavram çifti olarak irdeleme konusudur.

Özgürlük zorunluluğa karşı koymayı değil, zorunluluğa egemen olmayı gerektirir. Özgürlük zorunlulukların kavranmasıdır. Bu bilinçli kavrayışla, doğanın ve toplumun nesnel yasalarına egemen olan insan özgürdür. (Egemeni olduğu şeyin, sahibi de olduğu yanılsaması ise bıçak sırtı bir konu olup başka bir çalışma konusu olmalıdır.)

VARGI

1.Özgürlük verilebilir veya alınabilir bir şey değildir. Ancak olunabilir bir şeydir.

2.Özgürlük ve sınırları, zaman, mekan, hareket (oluş) ve praxis bağlamında belirlenir.

3.Özgürlük;

Zamanın sonsuzluğu içinde -kuvvetle muhtemel kendisinin göremeyeceği- aydınlık bir gelecek için laik, bilimsel ve insancıl sentezler üretebilmektir.
Çağını ve çağının ötesini tasarımlamaktır.
Zamanın kölesi değil efendisi olabilmektir.

4. Eğer, koşullar insanı biçimlendiriyorsa, bu koşulları insanca biçimlendirmek gerekir.

Günhan Kürkçüoğlu